โอกาสจากความเชื่อมโยงเศรษฐกิจไทย-AEC

โดย ดร.คณิศ แสงสุพรรณ ประธานคณะกรรมการด้านวิชาการ สถาบันวิจัยนโยบายเศรษฐกิจการคลัง

มุมมอง AEC ค่อนข้างยากขึ้นเพราะส่งผลกระทบถึงระดับล่างแล้ว แต่สำหรับคนรุ่นใหม่จะมีอิสระในการใช้ชีวิตค่อนข้างมาก หลายคนอยากเห็นโอกาสใหม่ๆ ในช่วงทศวรรษหน้า ด้านการค้าการลงทุนของไทยในการก้าวสู่ประชาคมอาเซียน ดังนั้นจึงต้องมาเปิดมุมมองให้ตรงกันก่อนว่า

1. นิยามคำว่า AEC คืออะไร มีที่มาอย่างไร สาระสำคัญอยู่ตรงไหน
2. โอกาสของการแลกเปลี่ยนอยู่ตรงไหน
3. คนที่คุม AEC เน้นเรื่องอะไร
4. มีความเชื่อมโยงทางกายภาพ เศรษฐกิจ และสังคม

กระบวนการดังกล่าวเริ่มต้นมาจากเมื่อ 48 ปีที่แล้ว มีการรวมกลุ่มประเทศเป็น ASEAN (ค.ศ.1976) แล้วพัฒนาก้าวสู่ AEC (31 ธันวาคม 2015) ที่มาของการเกิดอาเซียนคือ การรวมตัวกันเพื่อต่อต้านการขยายตัวทางเศรษฐกิจของจีนที่แผ่อิทธิพลเติบโตเข้ามาในภูมิภาคแถบนี้ ทำให้สามารถดึงการลงทุนที่เคยมุ่งไปยังประเทศจีน เพื่อให้มีส่วนแบ่งมาสู่ตลาดอาเซียนได้ด้วย เกิดเป็น China+1

นับจากอาเซียนมา มีการลดภาษีลงมาเรื่อยๆ เริ่มจาก PTA, AFTA, AFAS, ASEAN Vision 2020, AIA พอมาถึงปี 2007 แล้วมาทำปฏิญญาเซบู เกิดข้อตกลงภายใต้ ‘กฎบัตรอาเซียน’ (ASEAN Charter) เป็น ASEAN Community ในปี 2015 มี 3 เสาหลัก ได้แก่ ด้านความมั่นคง ด้านเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม

เพราะฉะนั้นอาเซียนที่กำลังจะก้าวไป ซึ่งแกนด้านเศรษฐกิจคือ AEC จะเดินเต็มที่ตั้งแต่ปลายปี 2015 มีการเปิดเสรีบริการ (AFAS) และการเปิดเสรีการลงทุน (ACIA) ซึ่ง ACIA จะก่อให้เกิดความเปลี่ยนแปลงหลัก โดยเป็นการเปิดเสรีด้านการลงทุนที่ครอบคลุมมากกว่า AIA คือ การเปิดเสรีแรงงานและการเปิดเสรีเงินทุนมากขึ้น การก้าวสู่ AEC จึงเป็นการรวมตัวของกลุ่มประเทศอาเซียนให้กลายเป็นตลาดเดียวกัน เพื่อเสริมศักยภาพแข่งขันได้ และยืนหยัดอย่างเท่าเทียม จนสามารถสู้กับเศรษฐกิจระดับโลกได้

เรื่องที่เน้นอีกด้านคือ ด้านสังคม จะเกิดการสร้างค่านิยมใหม่ร่วมกัน การรวมตัวกันด้านเศรษฐกิจส่งผลกระทบต่อสังคมมากขึ้น ประเทศไทยแข็งแกร่งกว่าประเทศอื่น ก็มีโอกาสด้านการลงทุนได้มากกว่าประเทศอื่น กระทบจะเกิดขึ้นทั้งในระดับธุรกิจใหญ่และเอสเอ็มอี ในแง่พื้นที่จะกระทบครอบคลุมทั้งกรุงเทพฯและชนบททุกเมืองไปพร้อมกัน ส่วนด้านความมั่นคงนั้น อาเซียนยังต้องเผชิญกับภัยด้านความมั่นคง โดยเฉพาะในเรื่องนิวเคลียร์