"ส่องอนาคตธุรกิจบริการไทยในทศวรรษหน้า" (A Future Glance at the Next Decade of Service Businesses

ภาคบริการเป็นธุรกิจที่แฝงอยู่ในธุรกิจทุกประเภท ไม่ใช่แต่เพียงธุรกิจด้านบริการที่เห็นอย่างชัดเจน ยกตัวอย่าง เช่น ธุรกิจน้ำดื่ม ตัวธุรกิจประเภทนี้ต้องอาศัยธุรกิจบริการเข้ามาเป็นเครื่องมือในการดำเนินธุรกิจ ตั้งแต่แรงงานผลิต จนถึงการขนส่ง ลำพังการผลิตน้ำดื่มอย่างเดียวหากไม่มีธุรกิจบริการไปเกี่ยวข้อง ก็ไม่อาจที่จะทำการขายสินค้าได้เนื่องจากไม่มีการขนส่งซึ่งเป็นภาคบริการเข้ามาเป็นเครื่องมือในการนำสินค้าไปสู่มือผู้บริโภค เป็นต้น โดยลักษณะของธุรกิจบริการ มีดังนี้

• เป็นธุรกิจที่เกี่ยวกับผู้บริโภคจำนวนมาก
• ประกอบด้วยแรงงานจำนวนมาก
• เกี่ยวข้องกับภูมิปัญญา เช่น การนวดแผนไทย
• ขึ้นอยู่กับการเปลี่ยนแปลงของโลก

โดยสามารถสรุปภาพรวมของธุรกิจบริการของไทยในปัจจุบัน ได้ดังนี้

1. ภาคบริการของไทยกำลังอยู่ในช่วงขาลง เนื่องจากนโยบายของรัฐบาลที่ผ่านมา ให้ความสำคัญกับการกระตุ้นภาคอุตสาหกรรมเป็นหลัก
2. สัดส่วนของแรงงานจะเข้าไปสู่ภาคบริการมากขึ้น เนื่องจากแรงงานภาคเกษตรกรรมน้อยลง เช่น คนเลิกทำนาหันมาประกอบอาชีพขับรถรับจ้าง
3. แนวทางของ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (NESDB) กับแนวคิดของภาคบริการเป็นคนละแนวทาง
4. ภาคบริการคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 40 ของ GDP
5. ประเทศไทยได้เปรียบดุลการค้าในธุรกิจท่องเที่ยว ซึ่งถือเป็นธุรกิจบริการที่สำคัญประเภทหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม การเปิด AEC จะส่งผลให้เกิดคู่แข่งทางธุรกิจด้านการท่องเที่ยวมากยิ่งขึ้น เนื่องจากการเปิด AEC จะเกิดความเชื่อมโยงในหลายมิติ ทั้งการค้า การคมนาคม ซึ่งแต่ละประเทศสมาชิกมีจุดขายในเรื่องของธุรกิจท่องเที่ยวเช่นเดียวกับประเทศไทย เท่ากับว่าจะเกิดทั้งคู่แข่งและพันธมิตรในตลาดการท่องเที่ยว รวมถึงธุรกิจอื่นๆ ที่เกี่ยวโยงสัมพันธ์กัน ก่อให้เกิดความต้องการแรงงานด้านต่างๆ มากขึ้น ซึ่งแรงงานจำเป็นต้องมีการพัฒนาทักษะแรงงานด้านต่างๆ เพื่อให้ตอบสนองการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น เช่น เพิ่มทักษะด้านภาษา ทั้งนี้เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคที่มีความต้องการสินค้าบริการมากขึ้น

สำหรับสัดส่วนรายได้ภาคบริการของไทย ขึ้นอยู่กับนโยบายของรัฐบาลว่าจะเน้นการพัฒนาในด้านใด ซึ่งหากนโยบายเน้นในด้านการพัฒนาอุตสาหกรรมเป็นหลักนั้น จะส่งผลให้รายได้ภาคอุตสาหกรรมโตเร็วกว่าภาคบริการ สัดส่วนรายได้ภาคบริการจะมีแนวโน้มลดลง แต่หากรัฐบาลเน้นนโยบายการพัฒนาภาคบริการ จะส่งผลให้รายได้ภาคบริการโตเร็วกว่าภาคอุตสาหกรรม ซึ่งทำให้สัดส่วนรายได้ภาคบริการมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ดังนั้นจะส่งผลให้อัตราค่าจ้างต่อคนของภาคบริการมีสัดส่วนของค่าตอบแทนที่ดีกว่าของภาคอุตสาหกรรม

อย่างไรก็ตามแนวโน้มของธุรกิจค้าส่งค้าปลีกและการขนส่ง รวมถึงธุรกิจด้านการสื่อสารโทรคมนาคม (telecommunication) ของไทยเติบโตอย่างต่อเนื่อง แต่ธุรกิจบริการในทศวรรษหน้าที่มีความเสี่ยงต่อการอยู่รอด ได้แก่ ธุรกิจที่จะถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยี หรือบริการที่ใช้แรงงานจำนวนมากและไม่เน้นทักษะมากนัก ความท้าทายสำหรับธุรกิจบริการในทศวรรษหน้าดังกล่าว คือ การปรับตัวให้เข้ากับเทรนด์ของโลกที่มีการเปลี่ยนแปลง โดยการให้บริการที่ครบวงจร หรือการขายแนวคิดที่แปลกใหม่ ภายใต้ แนวคิด Best, Good และ Different