OKMD กระตุกต่อมคิด สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ - Opportunity for All
กระตุกต่อมคิด เพื่อพัฒนาความคิด เพิ่มความรู้ สร้างสรรค์ภูมิปัญญา

โครงการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้แห่งชาติ OKMD: OKMD National Knowledge Center

5609 | 7 กุมภาพันธ์ 2566
ในโลกปัจจุบันที่ความเป็นเมือง และการแข่งขันทางเศรษฐกิจเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง การให้ความรู้ และทักษะใหม่ๆ แก่ประชาชน ให้สามารถปรับตัวเข้ากับกระแสโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ถือเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศ การพัฒนาศักยภาพและยกระดับความเป็นอยู่ของคนในเมือง ผ่านกิจกรรมของแหล่งเรียนรู้สาธารณะสมัยใหม่ จึงเป็นสิ่งที่รัฐบาลในทุกประเทศให้ความสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาพื้นที่เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนได้พัฒนาศักยภาพ สร้างจินตนาการ ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ หรือการจัดกิจกรรมกระตุ้นความสนใจอย่างต่อเนื่อง รวมถึงพัฒนาแหล่งเรียนรู้ต่างๆ
 
สำหรับประเทศไทยในปัจจุบัน กรุงเทพมหานคร ถือเป็นเมืองใหญ่ที่มีการพัฒนาและเติบโตอย่างรวดเร็วแห่งหนึ่งของโลก หากมองย้อนกลับไปในอดีต จะเห็นจุดเปลี่ยนที่สำคัญของการพัฒนาเมืองกรุงเทพให้มีความทันสมัย โดยเฉพาะการสร้างถนนราชดำเนิน ซึ่งเป็นถนนประวัติศาสตร์ของประเทศไทย
 
สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ สบร. เล็งเห็นความสำคัญและตระหนักถึงคุณค่าของถนนราชดำเนินที่มีมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน จึงเห็นควรจัดทำโครงการจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้แห่งชาติ OKMD: OKMD National Knowledge Center (Ratchadamnoen Center 1 และ 2) ขึ้น เพื่อพัฒนาถนนสายนี้ ให้เป็นย่านการเรียนรู้สร้างสรรค์ (Creative Learning Center) ที่สำคัญสำหรับประเทศไทย พื้นที่แห่งนี้รายล้อมด้วยหน่วยราชการและสถานศึกษาหลายแห่ง  รวมถึงแหล่งเรียนรู้ด้านต่างๆ จำนวนมาก และมีย่านชุมชนที่ยังมีผู้คนอาศัย ประกอบอาชีพ และดำเนินธุรกิจอย่างต่อเนื่อง โดย สบร. จะทำหน้าที่ประสานความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ในการจัดกิจกรรมและแลกเปลี่ยนความรู้ร่วมกัน ซึ่งจะมีส่วนสำคัญในการดึงดูดผู้คนและกิจกรรมทางธุรกิจและสังคมให้เข้ามาในพื้นที่ เป็นการฟื้นฟูเกาะรัตนโกสินทร์ ให้กลับมามีชีวิตชีวาขึ้นอีกครั้ง (Urban Revitalization)

วัตถุประสงค์ของโครงการ 
  1. เพื่อเป็นพื้นที่ที่นำเสนอเรื่องราวประวัติศาสตร์/ศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทย (Thai Wisdoms) โดยการศึกษาและต่อยอดศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาไทยที่มีความโดดเด่นด้วยองค์ความรู้ เทคโนโลยี และความคิดสร้างสรรค์ เพื่อสร้างคุณค่าทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม โดยคัดสรร รวบรวม และนำเสนอความรู้ ในหลากหลายรูปแบบ เพื่อให้มีความน่าสนใจ เข้าใจได้ง่าย สอดคล้องกับพฤติกรรมการเรียนรู้ของคนในแต่ละช่วงวัย และสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้จริง เพื่อสืบสานองค์ความรู้ของแผ่นดินให้แก่คนในรุ่นถัดไป

  2. เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้รูปแบบใหม่สำหรับประชาชนทุกช่วงวัย เพื่อสร้างแรงบันดาลใจ ปลูกฝังนิสัยรักการเรียนรู้ตลอดชีวิต และส่งเสริมให้เกิดการค้นพบศักยภาพ (Potential Searching) ผ่านกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายและสร้างสรรค์ เพื่อจุดประกายความอยากรู้อยากเห็น อยากคิดอยากลอง และอยากแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ เพื่อค้นหาและพัฒนาศักยภาพของตนเองอย่างไม่หยุดนิ่ง

  3. เพื่อเป็นพื้นที่พบปะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Meeting Space) ระหว่างผู้คนที่มีความคิด ความชอบ และความสนใจ ทั้งที่เหมือนและแตกต่างกัน เพื่อส่งเสริมให้เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้ใช้บริการและภาคีเครือข่าย รวมถึงการแลกเปลี่ยนความรู้/ประสบการณ์ ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และการแก้ไขปัญหาในทุกระดับ โดยการพัฒนาให้เป็นพื้นที่สาธารณะที่มีความยืดหยุ่น (Flexible Space) สามารถจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในหลากหลายรูปแบบ สำหรับคนทุกช่วงวัย ทุกสาขาอาชีพ และทุกช่วงชั้นของสังคม เพื่อกระตุ้นให้เกิดการปลดปล่อยพลังความคิดเชิงสร้างสรรค์และลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงความรู้

  4. เพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ที่นำเสนอทักษะแห่งอนาคต (Future Skills) ซึ่งเป็นทักษะความรู้ที่สามารถนำไปประยุกต์ใช้แก้ปัญหาและสร้างสรรค์คุณค่า โดยเฉพาะทักษะความรู้ที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่สอดคล้องกับแนวโน้มการพัฒนาของโลก  ควบคู่กับการพัฒนา Soft Skills อื่นๆ  อาทิ ทักษะในการคิดสร้างสรรค์ (Creativity Thinking Skills) ทักษะในการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking Skills) ทักษะในการตัดสินใจ (Decision Making Skills) ทักษะในการเจรจาต่อรอง (Negotiation Skills) ทักษะการทำงานเป็นทีม (Collaborative Skills) และทักษะในการเป็นผู้นำ (Leadership Skills) เป็นต้น โดยการถ่ายทอดผ่านกิจกรรมและหลักสูตรการพัฒนาทักษะความรู้ที่มีความหลากหลาย สร้างสรรค์ เน้นการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง และสอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียนรู้

  5. เพื่อรองรับการเดินทางของประชาชนที่จะเข้ามาในพื้นที่ราชดำเนินมากขึ้น จากการพัฒนาโครงข่ายรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้มและสีม่วง ซึ่งจะช่วยให้การเดินทางเข้าถึงพื้นที่ราชดำเนินมีความสะดวกสบายมากขึ้น การมีพื้นที่เรียนรู้ที่ทันสมัยที่เปิดโอกาสให้ทุกคนได้เข้ามาพัฒนาทักษะความรู้ แลกเปลี่ยนประสบการณ์  และแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ จะดึงดูดให้ประชาชนเข้ามาเรียนรู้ พัฒนาทักษะ และท่องเที่ยวในพื้นที่ราชดำเนินมากขึ้น ส่งผลให้ถนนราชดำเนินกลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง ด้วยบทบาทใหม่ในฐานะพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงการเรียนรู้ของคนไทยทุกคน
การจัดสรรพื้นที่เรียนรู้ภายในโครงการฯ 
โครงการจัดตั้ง ศูนย์การเรียนรู้แห่งชาติ OKMD: OKMD National Knowledge Center (Ratchadamnoen Center 1 และ 2) ตั้งอยู่บริเวณถนนราชดำเนินกลาง ที่เคยเป็นที่ทำการของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล (เดิม) และอาคารอนุรักษ์ซึ่งตั้งอยู่บนพื้นที่ติดกัน โดยศูนย์การเรียนรู้มีพื้นที่ใช้สอยรวมทั้งสิ้น 20,000 ตารางเมตร ประกอบด้วย 4 ส่วนสำคัญได้แก่  
  1. พื้นที่ห้องสมุด (Living Library) เป็นห้องสมุดที่รวบรวมและเชื่อมโยงความรู้ที่จำเป็นจากทั่วทุกมุมโลก พร้อมกิจกรรมและสื่อการเรียนรู้ในหลากหลายรูปแบบ เพื่อส่งเสริมการอ่าน กระตุ้นความคิดสร้างสรรค์ และปลูกฝังอุปนิสัยรักการเรียนรู้ ประกอบด้วยพื้นที่ชั้นวางและเก็บหนังสือและ Library of Things พื้นที่บริการสื่ออิเล็กทรอนิกส์ พื้นที่อ่านหนังสือและห้องประชุมขนาดเล็ก พื้นที่ห้องสมุดเด็ก/พื้นที่ครอบครัว พื้นที่ทำงานอิสระ (Co-working Space) พื้นที่ Interactive Virtual Space (Metaverse) และ e-Sport และพื้นที่เรียนรู้สำหรับผู้บกพร่องทางร่างกาย (Leaning space for people with disabilities)

  2. พื้นที่เรียนรู้และพัฒนาทักษะ (Learning Space) เป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้และพัฒนาทักษะแห่งอนาคต เพื่อยกระดับศักยภาพในการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง สร้างแรงบันดาลใจ ค้นพบศักยภาพ     และสร้างสรรค์นวัตกรรมในหลากหลายรูปแบบ ประกอบด้วยพื้นที่อเนกประสงค์เพื่อการเรียนรู้ พื้นที่ปฏิบัติการทางนวัตกรรม (Fab Lab) พื้นที่ปฏิบัติการด้านงานฝีมือ (Craft and Lifestyle Workshop) พื้นที่ปฏิบัติการด้านสื่อ (Digital Media Center) และพื้นที่ปฏิบัติการสำหรับเด็ก (Kid's Maker Space)

  3. พื้นที่เพื่อการแสดงออก (Expression Space) ประกอบด้วยพื้นที่อเนกประสงค์และพื้นที่แสดงออกเฉพาะด้าน เพื่อส่งเสริมการแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ ปลดปล่อยพลังความคิดเชิงบวก ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน และจุดประกายความสร้างสรรค์ของคนทุกช่วงวัย ประกอบด้วยหอประชุมอเนกประสงค์ (Auditorium) ขนาด 300-350 ที่นั่ง ซึ่งประกอบด้วยพื้นที่พักรอของประชาชน เวทีการแสดง พื้นที่รับรองผู้แสดง ห้องเก็บเสื้อผ้าและอุปกรณ์การแสดง ห้องควบคุมแสง-เสียง ห้องจำหน่ายบัตรเข้าชม พื้นที่จำหน่ายอาหารและเครื่องดื่ม และพื้นที่จัดนิทรรศการ

  4. พื้นที่บริการวิชาการ และพื้นที่สำนักงาน ประกอบด้วยพื้นที่อเนกประสงค์ เพื่อการเรียนรู้ และทดสอบนวัตกรรมด้านการเรียนรู้ และเป็นที่ทำการของทั้ง สบร. ส่วนกลาง และหน่วยงานภายใน ซึ่งได้แก่ สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (TK Park) และบางส่วนของสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (NDMI)
โครงการจัดตั้ง ศูนย์การเรียนรู้แห่งชาติ OKMD: OKMD National Knowledge Center (Ratchadamnoen Center 1 และ 2 จะเชื่อมโยงและสัมพันธ์กับชุมชนโดยรอบ เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลความรู้ที่จำเป็นได้อย่างทั่วถึงในทุกพื้นที่ เป็น People Space ที่เปิดโอกาสให้ประชาชนได้ค้นพบและพัฒนาศักยภาพ สร้างจินตนาการ ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยมีการออกแบบพื้นที่และบริการต่างๆ ที่เอื้อให้คนทุกกลุ่มทุกช่วงวัย สามารถเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับความต้องการที่หลากหลาย และจะก่อให้เกิดผลประโยชน์ในวงกว้าง โดย เกิดพื้นที่เรียนรู้แห่งอนาคตที่มีความทันสมัยและสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของโลก เพื่อเป็นโครงสร้างพื้นฐานทางปัญญาที่สำคัญในการพัฒนาศักยภาพคนที่จะเป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศได้อย่างยั่งยืน และเป็นการฟื้นฟูเศรษฐกิจชุมชน ย่านราชดำเนิน และบริเวณโดยรอบ ส่งผลให้ผู้ประกอบการรายย่อยสามารถดำเนินธุรกิจการค้า เติบโต และมีรายได้เพิ่มขึ้น จากการที่มีผู้ใช้บริการและท่องเที่ยวในพื้นที่มากขึ้น  ขณะเดียวกัน ผู้ประกอบการดังกล่าวจะมีโอกาสในการเข้าร่วมกิจกรรมในการพัฒนาทักษะความรู้ เพื่อการพัฒนาตนเอง การประกอบธุรกิจ และการส่งเสริมอาชีพใหม่ๆ อีกทั้งจะยังเป็นพื้นที่การเรียนรู้แห่งใหม่ของประเทศไทย ที่เชื่อมโยงความรู้ที่เป็นวิถีชีวิตและภูมิปัญญาของชาติ (National Wisdom) เข้ากับองค์ความรู้สมัยใหม่ ซึ่งจะมีบทบาทในการพัฒนาศักยภาพคนไทย และการขับเคลื่อนประเทศต่อไป รวมทั้งจะเป็นหมุดหมาย (Landmark) ใหม่ของการท่องเที่ยว ที่ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ จะได้มีโอกาสเยี่ยมชมแหล่งเรียนรู้ที่มีความโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งตั้งอยู่ใจกลางเมืองกรุงเทพมหานคร



ภาพถ่ายทางอากาศที่ตั้งโครงการ 


ภาพ Perspectives ของอาคาร Ratchadamnoen Center 1 และ 2 จากมุมด้านข้างของอาคาร


ภาพ Perspectives ของอาคาร Ratchadamnoen Center 1

ข่าวและกิจกรรมอื่นๆ

ผอ. OKMD ให้สัมภาษณ์รายการ Human Talk ออกอากาศทาง FM96.5

ผอ. OKMD ให้สัมภาษณ์รายการ Human Talk ออกอากาศทาง FM96.5

รายการ Human Talk ออกอากาศทาง FM96.5 ให้เกียรติสัมภาษณ์ ผอ. OKMD ในหัวข้อ ถอดโมเดลเมืองแห่งการเรียนรู้ปี 2567 ขอนแก่น ยะลา

OKMD ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ “การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ” ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดบึงกาฬ

OKMD ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ “การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ” ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดบึงกาฬ

ผอ.OKMD จับมือกับพันธมิตร ร่วมลงนาม MOU ในการพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดบึงกาฬ
OKMD ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ “การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ” ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดนครพนม

OKMD ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ “การพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ” ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดนครพนม

ผอ.OKMD จับมือกับพันธมิตร ร่วมลงนาม MOU ในการพัฒนากระบวนการจัดการความรู้และองค์ความรู้เพื่อการประกอบอาชีพ ร่วมกับเครือข่ายจังหวัดนครพนม

ข่าวและกิจกรรม