OKMD จับมือ สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ อบรมหัวหน้างานในโรงงานอุตสาหกรรม นำหลักการพัฒนาสมองไปใช้กับเจ้าหน้าที่

เมื่อเร็ว ๆ นี้ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) สำนักนายกรัฐมนตรี หรือ OKMD ร่วมกับสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ กระทรวงอุตสาหกรรม จัดโครงการศึกษาและพัฒนาแนวทางการเพิ่มศักยภาพคนรองรับการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก ผ่านการจัดการเรียนรู้ตามหลักพัฒนาสมอง หัวข้อ “สอนงานให้ได้ผล คนมีความสุข ตามหลักการพัฒนาสมอง” โดยได้จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนาศักยภาพของหัวหน้างานในพื้นที่ 3 จังหวัด ชลบุรี ระยอง และฉะเชิงเทรา จำนวน 200 คน ในด้านการสอนและแนะนำงานอย่างถูกต้อง ตลอดจนการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างหัวหน้างานกับพนักงาน โดยการสอนงานตามหลักการ BBL เป็นการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับโครงสร้างการทำงานของสมอง  โดยการเรียนรู้ด้วยการลงมือทำ แทนการนั่งฟังบรรยายเพียงอย่างเดียว

ดร. อภิชาติ ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนักโครงการและจัดการความรู้  สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ กล่าวว่า OKMD ได้ดำเนินการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับหลักการจัดการเรียนรู้ตามหลักพัฒนาสมอง (Brain-based Learning: BBL) มาตลอด 14 ปี โดยครอบคลุมสมองเด็ก สมองวัยรุ่น และสมองของผู้ใหญ่ โดยได้ร่วมกับสถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติในการนำเอาหลักการทำงานของสมองผู้ใหญ่ไปใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพหารทำงานของพนักงานในองค์กรต่างๆ มากกว่า 30 แห่ง โดยมีผลลัพธ์ที่ชัดเจน เมื่อนำแนวทางการสอนงานตามหลัก BBL ไปปรับใช้ภายในโรงงานอุตสาหกรรม สามารถเพิ่มผลผลิต รวมถึงลดของเสียลงเป็นจำนวนมาก หัวหน้างานและพนักงานมีประสิทธิภาพในการเรียนรู้ มีความเข้าใจภาระงานและเทคนิคการทำงานได้ดีมากขึ้นด้วย ทุกองค์กรสามารถลดระยะเวลาและค่าใช้จ่ายลงได้อย่างเห็นได้ชัด
 
นายทศพล ระมิงค์วงศ์ ผู้จัดการส่วนวิจัยการเพิ่มผลผลิต สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ  กล่าวว่า เราเข้ามามีส่วนในการพัฒนาวิธีปฏิบัติงาน (Work Instruction: WI) เพื่อให้พนักงานทำงานได้เต็มศักยภาพ เรียนรู้เร็วขึ้น ทำงานได้อย่างถูกต้อง และสามารถทำงานได้หลายอย่าง มีทักษะที่หลากหลาย (Multi Skills) สอดรับกับสถานการณ์ในบางโรงงานอุตสาหกรรมที่มีการจ้างพนักงานจำนวนน้อยลง และด้วยหลักการ BBL ทำให้เราสามารถที่จะสร้างให้พนักงานหนึ่งคนสามารถเรียนรู้และจดจำกระบวนการทำงานได้อย่างชัดเจนและภายในระยะเวลาน้อยลง ซึ่งจะเป็นสิ่งที่ช่วยเสริมให้พนักงานมีทักษะที่หลากหลาย และสามารถทำงานอื่นๆ ได้อีกมากกว่าหนึ่งอย่าง ด้วยสถานการณ์โลกในปัจจุบันมีการนำเทคโนโลยีต่างๆ เข้ามาใช้ในชีวิตประจำวัน รวมทั้งมีการปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรมมากมาย ดังนั้น วิธีการปฏิบัติงานจำเป็นต้องเปลี่ยนไปด้วย หลักการ BBL จึงเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาทักษะให้คนได้เรียนรู้เร็วขึ้น เน้นจุดสำคัญของกระบวนการทำงานได้อย่างถูกต้อง ทำให้งานสำเร็จและออกมามีประสิทธิภาพ
 

   

“คนเรามีศักยภาพภายในตัวอยู่แล้ว เพียงแต่ยังไม่ได้ปรับการทำงานของสมองให้มีระบบ เมื่อเรานำหลักการ BBL ไปกระตุ้น เพื่อจัดลำดับความคิด มีจุดเน้น/สำคัญที่ชัดเจน ก็จะเรียนรู้ได้เป็นระบบมากขึ้น มีประสิทธิภาพในการจดจำ และประมวลผลได้ดีขึ้น ซึ่งจากที่ได้ร่วมทำวิจัยกับ OKMD เราเก็บตัวเลขผู้เข้าร่วมอบรมตลอด 4 ปีที่ผ่านมา พบว่า 100 เปอร์เซ็นต์ดีขึ้น มีของเสียจากกระบวนการผลิตลดลง ผลผลิตเพิ่มมากขึ้น โดยขณะนี้ได้มีการจัดทำหลักสูตรการเพิ่มศักยภาพระดับหัวหน้างานออกมาแล้ว” นายทศพล กล่าว
 
ด้านนางสาวดุจดาว ดวงเด่น วิทยากรและที่ปรึกษาอาวุโส สถาบันเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ กล่าวว่า ในการอบรมเราพยายามกระต้นให้ผู้เข้ารับการอบรม ซึ่งเป็นระดับหัวหน้างานถ่ายทอดทักษะ ความรู้ และประสบการณ์ส่วนตัวที่เกิดขึ้นที่หน้างานออกมาให้ได้ คนที่เป็นหัวหน้างานจะต้องสอนงานให้หับลูกน้องอยู่แล้ว เพียงแต่ไม่รู้หลักว่าจะต้องเน้นจุดสำคัญตรงไหน และไม่รู้ว่าต้องสอนงานอย่างไร ด้วยวิธีใด เพื่อให้ลูกน้อง/พนักงานที่เข้ามาใหม่เข้าใจงานได้ ดังนั้น เราจึงนำหลักการ BBL มาช่วยให้หัวหน้างานสามารถส่งต่อความรู้และทักษะในการทำงาน และลดการเวลาในการเรียนรู้ลง นอกจากนี้ หัวหน้างานยังสามารถนำไปเขียนเป็นคู่มือสำหรับการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และหากทุกโรงงานสามารถทำแบบนี้ได้ทั้งหมด สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ปริมาณของเสียจะน้อยลง สามารถส่งของได้ทันเวลาที่กำหนด เรียกได้ว่า ทุกอย่างจะชัดเจนขึ้น หัวหน้างานจะสามารถกำหนดได้ว่า ปริมาณสินค้าเท่านี้  จำนวนคนทำงานเท่านี้   จะสามารถทำงานให้เสร็จตามระยะเวลาเท่านี้ เพื่อให้งานสำเร็จตามที่ตั้งไว้อย่างมีประสิทธิภาพ 
ขณะที่ผู้เข้าอบรมพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ตอนแรกไม่รู้ด้วยซ้ำหลักการ BBL คืออะไร แต่พอได้ฟังและได้ลงมือปฏิบัติจริง ทำให้รู้เรื่องระบบ ขั้นตอน วิธีการทำให้งานที่มีอยู่ดีขึ้น ทั้งนี้ เพราะสิ่งสำคัญขององค์กรคือ คน และองค์ความรู้ การถ่ายทอดองค์ความรู้ด้วยหลักการ BBL ทำให้ทีมงานเข้าใจการทำงานมากขึ้น สามารเขียนอธิบายขั้นตอนการทำงานได้อย่างชัดเจน ซึ่งจะเป็นผลให้องค์ความรู้วิธีการทำงานในองค์กรถูกถ่ายทอดให้กับพนักงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  
“พวกเราต้องไปทบทวนวิธีปฏิบัติการใหม่หมด เราไม่เคยรู้ว่ามีเทคนิคแบบนี้อยู่ เราต้องรื้อระบบที่ผ่านมา โดยจะใส่วิธีการของ BBL ลงไป ตั้งแต่การสอนงาน การหาจุดสำคัญที่สร้างความจดจำ เราจะเอาความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้กับการทำงาน และเชื่อว่า จะทำให้งานมีประสิทธิภาพมากขึ้นแน่นอน” ผู้เข้าร่วมอบรมระบุ
 
สำหรับขั้นตอนการสอนงาน ตามหลักการ BBL นั้น ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนคือ 1. เตรียมความพร้อมของผุ้เรียน โดยสร้างความเป็นกันเอง แจ้งงานให้ทราบ ทำให้เกิดความสนใจ 2. แสดงวิธีการปฏิบัติงาน โดยการอธิบายขั้นตอนที่สำคัญทีละขั้นตอน อย่างชัดเจน ครบถ้วน ไม่รีบร้อน ไม่สอนเกินกว่าผู้เรียนจะรับได้  3. ให้ผู้เรียนทดลองปฏิบัติ โดยปฏิบัติให้ดู แก้ไขข้อผิดพลาดให้ อธิบายจุดสำคัญ และให้ผู้เรียนปฏิบัติให้ดูและทำต่อไปจนแน่ใจว่าผู้เรียนเข้าใจและทำได้ 4. ติดตามผล โดยการมอบหมายงาน ระบุบุคคลที่สามารถให้ความช่วยเหลือ กระตุ้นให้เกิดการซักถาม หมั่นติดตามงานและให้คำแนะนำ
 
ดร. อภิชาติ กล่าวทิ้งท้ายว่า OKMD คาดหวังว่า การพัฒนาและขยายองค์ความรู้เรื่อง BBL สำหรับการพัฒนาทักษะฝีมือแรงงานภาคการผลิตในพื้นที่อีอีซี โดยเฉพาะทักษะที่จำเป็นในกระบวนการทำงาน การแก้ปัญหา การบริหารคน ผ่านกระบวนการอบรมให้แก่หัวหน้างาน เพื่อไปถ่ายทอดแก่ลูกน้องหรือพนักงานใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาแรงงานในเชิงคุณภาพให้สามารถดำเนินการผลิตได้อย่างเต็มศักยภาพ จะสามารถสนองต่ออุตสาหกรรมใหม่ที่ต้องการองค์ความรู้ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมในอนาคต เพื่อยกระดับความสามารถในการแข่งขันของไทยให้สูงขึ้นต่อไป