OKMD กระตุกต่อมคิด สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ - Opportunity for All
กระตุกต่อมคิด เพื่อพัฒนาความคิด เพิ่มความรู้ สร้างสรรค์ภูมิปัญญา

อาหารว่างไทใหญ่

7433 | 5 มิถุนายน 2560
นับเป็นเวลานานถึง 150 ปีมาแล้วที่ชาวไทใหญ่อพยพจาก “รัฐฉาน” ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศพม่าเข้ามาอาศัยในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ประกอบอาชีพด้วยการปลูกพืช ทำไร่ ทำนา โดยยังคงยึดเอาวัฒนธรรมประเพณี ตลอดจนความเชื่อและวิถีชีวิตความเป็นอยู่อย่าง “ไทใหญ่” ตลอดมา วัฒนธรรมอย่างหนึ่งของคนไทใหญ่คือ อาหารว่างไทใหญ่หรือขนมไทใหญ่ ซึ่งนิยมใช้ในงานพิธีกรรมต่างๆ อาทิ งานทำบุญขึ้นบ้านใหม่ งานแต่งงาน งานบวช งานศพ งานบุญในวันพระใหญ่ (ต่างซ่อมต่อโหลง) งานทำบุญสี่มุมเมือง (วานปลิก) งานเลี้ยงผีตามพิธีกรรมความเชื่อของชุมชน ตลอดจนรับประทานเป็นของว่าง ทานเล่น ทานระหว่างมื้อ หรือทานกับน้ำชา กาแฟ ใช้เลี้ยงแขกผู้เยี่ยมเยือนตามบ้านเรือนต่างๆ

ขนมไทใหญ่ คล้ายขนมหม้อแกงของไทย แต่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ทั้งด้านชื่อที่เป็นภาษาไทใหญ่ อาทิ อะละหว่า อะละหว่าจุง ส่วยทะมิน เป็งม้ง เป็นต้น ด้านวัตถุดิบก็ใช้ที่มีในชุมชนในจังหวัดแม่ฮ่องสอน อาทิ มะพร้าว น้ำอ้อย ถั่ว งา ข้าวเหนียว เป็นต้น อาหารว่างไทใหญ่ให้พลังงานสูง รับประทานง่าย รสชาติหวานมัน เมื่อรับประทานระหว่างมื้อช่วยให้อยู่ท้อง ทั้งยังสามารถจัดให้พอดีคำได้ แต่ละชนิดมีคุณลักษณะต่างๆ กันดังนี้
  • อะละหว่า เป็นขนมเนื้อนุ่ม สีขาว รสชาติหวาน ด้านบนสุดราดด้วยเนื้อกะทิเข้มข้น ขาว
  • อะละหว่าจุง มีหน้าตาคล้าย อะละหว่า ต่างกันที่เนื้อขนมสีน้ำตาล
  • ส่วยทะมิน ใช้ข้าวเหนียวเป็นส่วนประกอบสำคัญแทนผงแป้ง รสชาติหวาน หอม
  • เป็งม้ง ขนมสีน้ำตาล เนื้อหนา ฟู ลักษณะเนื้อขนมคล้ายเนื้อเค้ก บนสุดราดด้วยกะทิสด ข้น 
การทำอาหารว่างไทใหญ่เป็นอาชีพที่มีความสำคัญทั้งด้านการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น สร้างรายได้ให้ครอบครัวและชุมชน สมควรมีการพัฒนาต่อยอดเพิ่มมูลค่าและยกระดับให้รู้จักกันแพร่หลาย ซึ่งสามารถทำได้หลายทาง เช่น ด้านบริการเป็นชุดสำหรับงาน ชุดเบรก ชุดของฝาก ชุดงานพิธีกรรม ด้านการเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการส่งเสริมสุขภาพ ด้านรูปลักษณ์ผลิตภัณฑ์บรรจุภัณฑ์ให้มีความน่าสนใจ สะดวกใช้ รวมทั้งด้านการจำหน่ายในรูปวัตถุดิบพร้อมทำให้ลูกค้านำกลับไปทำเองที่บ้านอย่างง่ายๆ เป็นการเพิ่มประสบการณ์และสร้างสีสันในการบริโภค เป็นต้น




ดาวน์โหลดเอกสาร (pdf ขนาด 5534.94 KB)

ความรู้กินได้อื่นๆ

ช่างตัดเสื้อไต

ช่างตัดเสื้อไต

ชุดไตเป็นเครื่องแต่งกายที่มีศิลปะ แสดงถึงความมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษของชาวไตหรือชาวไทใหญ่
 ช่างตัดชุดเกบาย่า

ช่างตัดชุดเกบาย่า

เคบาย่า (Kebaya) เป็นชุดที่แสดงถึงวัฒนธรรมการแต่งกายของสตรีชาวสตูลที่ยังคงสืบทอดจนถึงปัจจุบัน ได้รับอิทธิพลจากประเทศอินโดนีเซียและมาเลเซีย
งานปักลูกเดือยภูมิปัญญาบนผ้าทอกะเหรี่ยง

งานปักลูกเดือยภูมิปัญญาบนผ้าทอกะเหรี่ยง

เสื้อปักลายลูกเดือยถือเป็นเอกลักษณ์ของคนในพื้นที่ ถึงแม้ไม่ได้เป็นชนเผ่ากะเหรี่ยงแต่คนในพื้นที่ก็จะใส่เสื้อกะเหรี่ยงร่วมในงานและพิธีสำคัญต่างๆ
อาหารว่างไทใหญ่

อาหารว่างไทใหญ่

อาหารว่างไทใหญ่ ขนมไทใหญ่ หรือขนมไต ส่วนใหญ่เป็นขนมที่ทำจากแป้งและน้ำตาล มีรสชาติหวาน หอมและมัน ให้พลังงานสูง

ศูนย์ความรู้กินได้